Susan Smit – De heks van Limbricht , boeken over heksen het blijft een interessant gegeven. Dit speelt zich af een paar dorpen verder en dit maakt het dat ik dit moest lezen. Lees snel meer over het boek.
Susan Smit
Susan Smit is voormalig fotomodel en heeft de opleiding Culturele Studies, Nederlandse taal- en letterkunde gevolgd. Zij is columniste en schrijfster van fictie en non-fictie en heeft meerdere historische boeken op haar naam staan. Regelmatig verschijnt ze in de media, onder andere als schrijfster, boekenrecensent en documentairemaker. Ze is steeds op zoek naar spirituele diepgang en noemt zichzelf een heks. In navolging van Schotland en Catalonië wil Smit dat ook in Nederland postume gratie wordt verleend aan de heksen die ter dood veroordeeld zijn: “Het zou heksenvervolging erkennen als geïnstitutionaliseerde vrouwenhaat en de weg vrijmaken voor heling”.
Waar gaat het boek over?
De hoofdpersoon van deze historische roman, Entgen Luijten, heeft echt bestaan. Ze is geboren rond 1600 in Lutterade, Zuid-Limburg. In 1630, als de bouw van het kasteel van Limbricht wordt afgerond, verhuist ze met haar ouders, broer en zus naar Limbricht. Haar vader Peusken is veldbode op de Geaetheide. Entgen ging vaker met hem mee en deed zo veel van haar kennis op over de natuur. Die kennis gebruikt ze later om dorpsgenoten van kwaaltjes af te helpen.
Haar moeder is streng gelovig en Entgen en de andere kinderen krijgen van haar weinig genegenheid. “Mijn moeders liefde en toewijding gingen naar Onze Lieve Heer, in de rozenkransen die ze bad, de kruizen die ze sloeg en al het boenen en schrobben dat ze met de verbetenheid van een boetedoening volbracht. Voor haar kinderen bleef niets meer over.”
Entgen
Entgen is duidelijk uit ander hout gesneden, zij trekt haar eigen plan, doet haar eigen zegje en laat zich door niemand iets wijsmaken.
“Ze laten zich hoeden als makke schapen, om vooral maar niet uit de toon te vallen. Alles offeren ze aan die goede reputatie op: hun verlangens, hun instincten, het beetje levensvreugde dat ze zouden kunnen putten uit hun miserabele leven, want vreugde en lichtvoetigheid zijn een ingang voor de streken van de duivel. Ze vlijen hun halzen vrijwillig in de drievoudige wurggreep van kerk, kasteelheer en gemeenschap.”
De manier waarop Entgen in het leven staat, wekt wantrouwen op bij haar dorpsgenoten. Uiteindelijk brengen haar scherpe tong, rechtvaardigheidsgevoel en waarheidsliefde haar leven ernstig in gevaar.
Ze wordt opgepakt en beschuldigd van hekserij. Meerdere dorpsbewoners beweren dat zij onheil over hen of hun vee heeft afgeroepen door magie te gebruiken. Terwijl ze gevangen gehouden wordt in de kerker van kasteel Limbricht, kijkt ze terug op haar leven en leren we Entgen steeds beter kennen. Ook wordt steeds duidelijker hoe sterk deze vrouw is, niet alleen in haar jeugd, toen ze zelf een gezin stichtte en tijdens de opstand tegen de kasteelheer, maar ook nu ze vast zit onder mensonterende omstandigheden. Zelfs als ze gemarteld wordt om haar tot een bekentenis te dwingen, geeft ze geen krimp.
Mijn mening
De heks van Limbricht is in eenvoudige taal geschreven, zonder veel opsmuk, waardoor het makkelijk wegleest. Door haar oog voor detail brengt de schrijfster het verhaal en de personages tot leven.
Ik heb het boek met interesse gelezen, omdat het verhaal zich afspeelt in de omgeving waar ik ben geboren en getogen, waardoor de beschrijvingen van dorpen en plekken in het boek herkenbaar zijn. Smit heeft voor het boek gebruik gemaakt van de vele documenten die bewaard zijn gebleven over het proces van Entgen. Natuurlijk heeft ze deze informatie naar eigen goeddunken gebruikt, het blijft tenslotte een roman, maar een archivaris uit Sittard-Geleen die dezelfde documenten bestudeerde, beweert dat het Smit ontbreekt aan feitenkennis en historisch inzicht. Dat is natuurlijk wel jammer, aangezien het verhaal gaat over een historische figuur. Je zou dan toch verwachten dat de wijze waarop de schrijfster tijdgeest en gebruiken van de 17e eeuw beschrijft historisch correct is.
Dat neemt niet weg dat Susan schrijft over een boeiende persoonlijkheid: moedig, slim, politiek geëngageerd, onafhankelijk en eigenzinnig. Deze eigenschappen worden een vrouw, ook in de huidige tijd, niet altijd in dank afgenomen. Het lukt de schrijfster om deze vrouw geloofwaardig neer te zetten en bewondering voor haar op te roepen.
Verfilming
Onlangs is het verhaal over de laatste Nederlandse heks die berecht is als toneelstuk vertolkt onder de titel “Entgen” op kasteel Limbricht. Ook worden er momenteel opnames gemaakt voor de film “De beul van Entgen Luijten”. Blijkbaar spreken de heksenvervolgingen, en in het bijzonder het verhaal van Entgen, tot de verbeelding.
Tot slot
Susan Smit – De heks van Limbricht Eerste druk 2021
254 pagina`s
Omslagontwerp: bij Barbara
Omslagbeeld: Suzanne Jongmans, “Lightness of Being”
Dit boek is verkrijgbaar bij oa Bookspot en Bol.com
